ქართული ველოსიპედი

ბეჭდური მედიისგან განსხვავებით, ტელე-რადიო მედია მედიის რეგულირებად სფეროებს მიეკუთვნება. იმ მარტივი მიზეზის გამო, რომ სიხშირეები, რომელიც მათი არსებობისთვის არის საჭირო, ამოწურვადია. ამდენად, მხოლოდ ფული, ადამიანური რესურსი და სურვილი არ არის საკმარისი იმისთვის, რომ რადიო ან ტელევიზია აამუშავო, უნდა ფლობდე სიხშირეს, შესაბამის ლიცენზიას, რასაც გასცემენ ეროვნული მარეგულირებელი ორგანოები, საქართველოს შემთხვევაში - კომუნიკაციების ეროვნული  კომისია.

ქაღალდი, საღებავი და ჟურნალ-გაზეთებისთვის საჭირო სხვა რესურსი, ღვთის წყალობით, ამოუწურავია, შესაბამისად, მათი გამოშვების რეგულირებაც დაუშვებელია. ამდენად, თუკი გაქვთ ფული, გყავთ საჭირო შტატი და გინდათ მედიის რომელიმე ბეჭდური სშუალება გქონდეთ, ამისთვის სპეციალური ლიცენზიის ქონას ვერავინ მოგთხოვთ. აქვე ვთქვათ, რატომ „დაუშვებელია" და არა, მაგალითად, „არ ხდება" ან „აუცილებელი არ არის". ინფორმაციის მიღების უფლება ადამიანის ერთ-ერთი ძირითადი უფლებაა, მედია კი, ამ უფლების განხორციელების, ფაქტობრივად, შეუცვლელი საშუალებაა.

ამოუწურავია ინტერნეტიც. მისი დეფინიცია, რომელიც, მაგალითად, ვიკიპედიაში შეგიძლიათ მოიპოვოთ, ასეთია: ინტერნეტი არის „მსოფლიო ქსელი", ერთმანეთზე მიერთებული კომპიუტერების საჯაროდ ხელმსაწვდომი ქსელი. ინტერნეტს, ზოგჯერ, ეძახიან, უბრალოდ „ქსელს" (The Net), ანუ ქსელთა ქსელს, სადაც მომხმარებელს, თუკი მას აქვს უფლებები, შეუძლია, ნებისმიერი კომპიუტერიდან მიიღოს ინფორმაცია. ინტერნეტი აღნიშნავს გლობალურ კომპიუტერულ ქსელს, რომელიც ეფუძნება TCP/IP პროტოკოლს. ინტერნეტი ქმნის გლობალურ საინფორმაციო სივრცეს და წარმოადგენს მსოფლიო ქსელის საფუძველს.

ყველაფერი აქედან გამომდინარე, ინტერნეტმედიის რეგულირება, მსოფლიოს მასშტაბით, არსად ხდება. ნებისმიერ ადამიანს შეუძლია შექმნას ვებ გვერდი და გაავრცელოს ინფომაცია. თანაც, ამის სხვადასხვა და ასევე ამოუწურავი შესაძლებლობა არსებობს, ინფორმაციის ტიპის, შინაარსის, ზომის, რაოდენობის თვალსაზრისით. განუსაზღვრელი თავისუფლების გარდა, რაც ინტერნეტმედიას ახასიათებს, ინტერენეტის საძიებო სისტემების (რომელთა რაოდენობა, ასევე, შეუზღუდავია) საშუალებით, იგი მომხმარებელს, ერთი დაწკაპუნებით, აწვდის ქსელში არსებულ ყველა ინფორმაციას, კონკრეტული ფაქტის თუ სახელის შესახებ.

ფართო საძიებო და საცნობარო სისტემის, ინფორმაციის გადაცემის სისწრაფის, მომხმარებელთა მზარდი რაოდენობის, ინტერაქტიურობის (ორმხრივი კავშირის), ინფორმაციის განთავსების (შესაბამისად - გავრცელების) შეუზღუდავი შესაძლებლობების წყალობით, ინტერნეტი ქმნის ცოცხალ სივრცეს, რომელიც დღეს უკვე რეალურ ზემოქმედებას ახდენს საზოგადოებაზე. ჟულიენ ასანჟის WeekyLeaks, რომელმაც მსოფლიო შოკში ჩააგდო და ეგვიპტე, სადაც რევოლუციის შესახებ ინფორმაციას ადამიანები სოციალურ ქსელებში ტოვებდნენ, ამის ერთ-ერთი ყველაზე ნათელი დადასტურებაა.

ამ უკანასკნელი მაგალითის გამო, ამერიკის შეერთებული შტატების ადმინისტრაციამ სოციალური მედიის გაძლიერებისა და მხარდაჭერის შესახებ საპროგრამო განაცხადი გააკეთა. ამ ამბამდე ერთი თვით ადრე, საქართველოს ხელისუფლებამ სულ სხვა ტიპის განაცხადი გააკეთა - Ge დომენების სამართლებრივი რეგულირება ეროვნული კომუნიკაციების კომისიის ერთ-ერთი ძირითადი ფუნქცია იქნებაო. ელექტრონულიკომუნიკაციების შესახებ საქართველოს კანონში შესატანი ცვლილებების პროექტი პარლამენტში დაუყოვნებლივ შევიდა. კანონპროექტის ავტორების განმარტებით, ეს იმისთვის კეთდება, რომ, Ge დომენის ზონაში ვებგვერდების რეგისტრაციისას, საკითხისადმი სუბიექტური და დისკრიმინაციული მიდგომები გამოირიცხოს.

Ge დომენის ზონაში ვებ-გვერდების რეგისტრაციას  და ჰოსტინგის გამოყოფას ძირითადად    „კავასუს ონლაინი" უზრუნველყოფს. სხვადასხავ ქვეყანაში ამ საკითხს სხვადასხვაგვარად წყვეტენ. ზოგან (და, ძირითადად,) ეს საკითხი საერთოდ არ რეგულირდება და დომენებს ინტერნეტ-პროვაიდერების გაერთიანება გასცემს, ზოგ ქვეყანაში სახელმწიფო ამას ანგარიშგასაწევ ორგანოს ავალებს, პარალელურად, აკისრებს ვალდებულებებს, იხელმძღვანელოს თანასწორობის, სამართლიანობის პრინციპებით და არ დაუშვას დისკრიმინაცია. იმ რეპუტაციის მიხედვით, რომელიც კომუნიკაციების კომისიას საქართველოში აქვს, შედეგი, შესაძლოა არ იყოს ამ პრინციპების თანაწონადი.

ფონდ „ღია საზოგადოება - საქართველოს" კვლევის („ევროპის სამეზობლო პოლიტიკა: ევროკავშირ-საქართველოს სამოქმედო გეგმის ამოცანების შესრულება", 2010 წელი) მიხედვით, საქართველოს ეროვნული კომუნიკაციების კომისია დამოუკიებელი სამაუწყებლო კომპანიების მცირედი ნდობით სარგებლობს და პოლიტიზირებულად აღიქმება. მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს ბევრი გამოუყენებელი სიხშირე აქვს, კომისიამ, ორი წლის განმავლობაში, არ დააკმაყოფილა არ ერთი მოთხოვნა ახალი ტელევიზიის ლიცენზიაზე. ცალკე თემაა მისი მიდგომა ტელეკომპანია „მაესტროს" ლიცენზირებისადმი.

არათანაზომიერია სანქციები, რომელიც კომისიას გამოაქვს ხელისუფლებისადმი ლოიალური ტელეკომპანიების მიმართ. მაგალითად შეიძლება ამავე კვლევაში მოყვანილი „იმედის" ცნობილი მოდელირებული „ქრონიკა" მოვიყვანოთ. მიუხედავად მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის აშკარა დარღვევისა, კომისიამ „იმედს" მობოდიშება დაავალა. ცნობილი ფაქტია ისიც, რომ საქართველოს ეროვნული კომუნიკაციების კომისია კმაყოფილდება ხელისუფლებისადმი ლოიალური ტელეკომპანიების ერთგვერდიანი ფინანსური ანგარიშებით, რომელიც ფინანსური გამჭვირვალობის ცუდ იმიტაციასაც კი არ წარმოადგენს.

კვლევის მიხედვით, საქართველოს ეროვნული კომუნიკაციების კომისიისა და ტელეკომპანია „რუსთავი 2"-ის ხელმძღვანელები არიან სარეკლამო კომპანია „მაგისტილის" თანადამფუძნებლები. მედია სექტორის დამკვირვებლების დასკვნით კი, სარეკლამო კომპანიებისა და სარეკლამო გაყიდვების ორგანიზაციები (ისინი, ვინც ეროვნულ ტელეარხებზე სარეკლამო დროს ჰყიდიან) მჭირდოდ არიან დაკავშირებული მთავრობის მაღალი თანამდებობის პირებთან, რაზეც მედია ბაზარზე რეკლამის განაწილება მეტყველებს. ძირითადად სარეკლამო შემოსავალს ხელისუფლებისადმი ლოიალურად განწყობილი მედია იღებს.

„პირველი მერცხალი" ინტერნეტზე კონტროლის დამყარების თვალსაზრისით იყო ის, რაც „ნეტგაზეთთან" დაკავშირებით მოხდა. საიტი გაითიშა მას შემდეგ, რაც იქ ვახტანგ კომახიძის მიერ აგვისტოს ომთან დაკავშირებით გადაღებული ფილმი აიტვირთა. „კავკასუს ონლაინმა" ეს ტექნიკური პრობლემებით ახსნა. საიტმა სხვა გზით მოახერხა ამოქმედება, თუმცა, ეჭვი იმისა, რომ ეს „ტექნიკური პრობლემა" არ იყო, დღემდე აქტიურად განიხილება. ამ ეჭვის საფუძველს ქმნის ბიზნესში მთავრობის ჩარევის ფაქტები, რაზეც, როგორც აღმოსაფხვრელ რეალობაზე, ფონდ „ღია საზოგადოება - საქართველოს" ხსენებული კვლევა მიუთითებს.

იქმნება შთაბეჭდილება, რომ საქართველოს ხელისუფლება ახალ ველოსიპედს  იგონებს, იმისთვის, რომ აკონტროლოს მედიის ერთ-ერთი ყველაზე მზარდი, ყველაზე მობილური საშუალება, რომელიც საქართველოშიც ისევე, როგორც მთელ მსოფლიოში, ბუნებრივად შეუზღუდავი თავისუფლებით ხასიათდება.

http://www.media.ge/ka/node/40742